اولين گردهمايي انجمن ايراني مطالعات جامعه اطلاعاتي در سال 1388، هفته گذشته در محل شوراي انجمن هاي علمي کشور تشکيل شد. اين گردهمايي با شرکت دکتر کاظم معتمدنژاد، پدر علم ارتباطات، و تعدادي از اعضاي هيات مديره و اعضاي انجمن برگزار شد.
در ابتداي نشست دکتر معتمدنژاد ضمن تبريک سال جديد درباره هدف تشکيل انجمن ايراني مطالعات جامعه اطلاعاتي گفت؛ «اگرچه هدف از تشکيل اين انجمن فعاليت به عنوان مکمل در کنار دولت و بخش خصوصي است اما اين حرکت آن طور که انتظار مي رفت، پيشرفت نکرد.
در سطح بين المللي و در حوزه مصوبات اجلاس سران درباره جامعه اطلاعاتي نيز پيشرفت شاياني نداشته ايم. اکثر کشورهاي دنيا حتي کشورهاي در حال توسعه صدها گزارش درباره عملکرد خود ارائه داده اند؛ متاسفانه ما نتوانستيم گزارش کارهاي صورت گرفته را براي اجلاس بفرستيم و اين نقطه ضعفي است که بايد جبران شود.
در سطح ملي نيز برنامه پنجم توسعه مطرح و در حال بررسي است اما متاسفانه از همکاران علمي دانشگاهي و اعضاي انجمن جامعه اطلاعاتي به دليل نبودن پل ارتباطي با بدنه دولت دعوت به همکاري نشد. اميدواريم در دو سال باقيمانده از فعاليت هيات مديره بتوانيم ضمن همکاري با نهادهاي دولتي و خصوصي مرتبط از نيروهاي جوان براي نيل به اهداف انجمن کمک بگيريم.»
بعد از آن رويکرد انجمن ايراني مطالعات جامعه اطلاعاتي در سال 1388به قلم خانم دکتر شهيندخت خوارزمي به شرح زير اعلام شد.
- ارتباط با جامعه علمي استادان، خبرگان و علاقه مندان حوزه ICT
- راهبري علمي فرآيند سياستگذاري توسعه ICT
- همکاري نزديک با اصحاب رسانه در هدايت جريان فکري توليد انديشه و دانش در زمينه جامعه اطلاعاتي و الزامات و مکانيسم هاي راهبري آن و انتقال آن به تصميم سازان و برنامه ريزان کشور
- کمک علمي به تدوين برنامه هاي توسعه به ويژه در حوزه فاوا بر اساس يک ديدگاه جامع و آينده نگر و در چارچوب الزامات توسعه ملي
- کمک به يافتن راه حل مناسب براي خروج از وضعيت موجود شوراهاي موازي حوزه ICT از جمله ادغام اين شوراها تحت عنوان شوراي عالي جامعه اطلاعات و در قالب کميسيون هاي IT انفورماتيک
- اجراي برنامه هاي آموزشي در قالب سمينار و کنفرانس علمي و دوره هاي آموزشي
- حضور فعال در کنفرانس هاي علمي
- انتشار نشريه تخصصي
- حضور در مجامع و کنفرانس هاي علمي خارج از کشور
- تقويت حضور اعضا در فعاليت هاي انجمن.
در ادامه گردهمايي دکتر محسنيان راد در پاسخ به سوالي پيرامون نحوه همکاري و برنامه هاي انجمن در ارتباط با توسعه بخش خصوصي گفت؛ فعاليت انجمن ها در کشور به موازات تغييرات سياسي و اجتماعي تغيير مي کند اما ماهيت کليه انجمن ها ارائه نظرات توصيه يي به نهادهاي مرتبط دولتي و خصوصي است و استقبال و ضمانت اجرايي اين طرح ها بايد از سوي آنها باشد نه انجمن.
وي دليل اهميت برگزاري و بازتاب اين گردهمايي را در رسانه ها، تذکر وجود ديده بان به مجريان بخش هاي اجرايي کشور دانست و اظهار داشت؛ در سال 1380 وقتي در کنفرانس ژنو شرکت کرديم، اميدوار بودم اگر در ساير زمينه هاي ارتباطات ديرتر از ساير کشورها زمينه پذيرش فناوري جديد در ايران ايجاد شد، در بخش IT عقب نخواهيم ماند اما امروز مي بينيم باز هم عقب مانده ايم. در عين حال مهم اين است انجمن به حيات خود ادامه دهد و از توقعات فزاينده و رکود بر اثر دلسردي خودداري شود.
دکتر معتمدنژاد در تکميل سخنان دکتر محسنيان راد ضمن اشاره به سابقه فعاليت انجمن افزود؛ ما در سال هاي اخير چهار کنفرانس منطقه يي و ملي درباره جامعه اطلاعاتي برگزار کرده ايم. در شهريور سال 1380 اولين سمينار منطقه يي آسياي مرکزي و غربي و جامعه اطلاعاتي، در سال 1381 کنفرانس ملي ايران و جامعه اطلاعاتي در سال 1418، در سال 1382 دومين سمينار منطقه يي درباره آسياي مرکزي و غربي و جامعه اطلاعاتي و در سال 1384 کنفرانس چهارم و منطقه يي سوم را درباره جامعه اطلاعاتي در آسيا و ايران برگزار کرديم. در اين سمينارها عده زيادي حضور داشتند ولي مديرکل ها و مديران ادارات و نهادهاي مربوطه که مي توانستند کمک کنند، شرکت نکردند. اين سمينار ها برگزار شد و گاهي مجموعه مقالات آن نيز منتشر شد، اما به دليل نبود هماهنگي بين بخش دولتي و شوراهاي شرکت کننده در سمينار نتيجه يي نگرفتيم.
پدر علم ارتباطات ايران افزود؛ «در پي اين مشکلات زماني که در کنفرانس عالي جامعه اطلاعاتي ژنو (1382) شرکت کرديم، با وجود تهيه تعدادي بروشور و نشريه براي معرفي فعاليت هاي انجمن، حتي يک «چهارپايه» نبود تا بتوانيم عملکرد انجمن را اطلاع رساني کنيم درحالي که کشورهاي آسيايي، آفريقايي و امريکاي لاتين غرفه هايي براي عرضه خدمات و فعاليت هاي خود داشتند. بخش خصوصي نيز به تبع بخش دولتي فعاليت خاصي ندارد در نتيجه انجمن تلاش کرد، ولي نتيجه نگرفتيم.»
در ادامه مهندس خسرو سلجوقي معاون فني سابق شوراي عالي اطلاع رساني نکته مهم در برگزاري دو اجلاس اول و دوم را حضور همه اقشار دولتي، خصوصي و NGOها دانست و گفت؛«در دور اول در ژنو اصول جامعه جهاني اطلاعات به امضاي رياست جمهوري وقت رسيد و در حقيقت برنامه عملي تصويب شد اما در دولت نهم و بعد از انتقال وظيفه از دبيرخانه شوراي عالي اطلاع رساني به شوراي انفورماتيک اين برنامه و بخش IT فراموش شد.»
وي با اشاره به نزديک شدن دهمين دوره انتخابات رياست جمهوري گفت؛ يکي از سوال هاي انجمن از کانديداهاي رياست جمهوري در مقطع انتخابات، برنامه آنها براي بخش IT است. اميدواريم رئيس جمهور آينده برنامه هايي مدون و مداوم در امر IT داشته باشد. حتي انجمن مي تواند با تدوين برنامه و ارائه آن به کانديداها، زمينه را براي توسعه فناوري اطلاعات در کشور فراهم سازد.
سلجوقي ضمن اشاره به فعاليت هاي سال گذشته انجمن از جمله بحث حاکميت اينترنت در گزارش حيدرآباد، گزارش وضعيت برنامه توسعه در زمينه IT توسط مهندس باقري اصل و نشست آقاي دکتر شکرخواه افزود؛ اميدوارم در سال جديد با برقراري ارتباط بين بدنه انجمن و هيات مديره و حتي اضافه شدن اعضاي جوان به هيات مديره و انتقال تجارب به ساير نهادهاي فعال در بخشIT و همچنين حرکت انجمن به سمت برنامه هاي عملي تر، فعاليت منسجمي در راستاي توسعه فناوري اطلاعات در کشور ايجاد شود. اما مهندس نصرالله جهانگرد دبير سابق شوراي عالي اطلاع رساني و عضو هيات مديره انجمن ضمن تقدير از استقامت و مقاومت پدر علم ارتباطات در توسعه و پيشبرد اين علم در ايران گفت؛ «سرمايه انساني و اجتماعي که در دهه جاري در حوزهIT فراهم شده، سرمايه ارزشمندي است که در دهه گذشته وجود نداشت.
انجمن جامعه اطلاعاتي به عنوان نهادي عمومي و مردمي مي تواند نقشي موثر در ساماندهي و هدايت اين سرمايه اجتماعي و عبور آن از دوره افول و فطرت ايفا کند چراکه مشکل امروز فناوري اطلاعات دولتمردان نيستند، بلکه مشکل اصلي همانا نگراني تاريخي و يکصدساله ما در مواجهه با هرگونه پديده و فناوري جديد به کشور از جمله مطبوعات، راديو، تلويزيون، ماهواره و ويدئو است. به نظر من در حال حاضر بهتر است در مقابل فناوري اطلاعات هرچه زودتر هشيار شده و با شناخت عوارض مثبت و منفي آن و با ايجاد بينش برنامه يي مناسب بتوانيم از کارکردهاي مثبت آن بهره برده و از جوانب پيش برنده آن در جامعه استفاده کنيم.
وي با تاکيد بر درک مساله تاريخي نگراني از فناوري گفت؛ «با توجه به سرمايه مناسب اجتماعي بايد به کالبدشکافي مشکل پرداخته و ضمن اشراف بر اين نکته که انجمن متولي اجرا نيست، با صيانت از مسير کلي کاربرد اين فن و توسعه مشارکت با بخش دولتي شاهد شتاب بيشتري در بهره مندي از آثار مثبت اين فناوري باشيم.»
در ادامه گردهمايي مهندس رضا باقري اصل مدير گروه IT مرکز پژوهش هاي مجلس شوراي اسلامي ضمن اشاره به وجود زمينه و فرصت براي کارشناسان انجمن در مقطع فعلي گفت؛ فارغ از بحث انتخابات، فرصت هاي مناسبي - به طور مثال برنامه پنجم توسعه - براي انجمن وجود دارد تا بتواند از طريق سه مجرا نظرات خود را بيان کند؛ اين سه مجرا عبارتند از برقراري ارتباط مستقيم با بدنه دولت، انتشار نظرات در رسانه هاي گروهي و فرصت ارائه نظرات به طور رسمي به مجلس يا مرکز پژوهش هاي مجلس. وي در ادامه ضمن اشاره به توانايي هاي انجمن ايراني مطالعات جامعه اطلاعاتي، به انتقاد از عملکرد اين انجمن از جمله سکوت در برابر تصويب قوانين جديد مانند قانون جرائم رايانه يي پرداخت و گفت؛ اين هفته اتفاق نادر ديگري نيز در بخش ICT افتاد که متاسفانه با سکوت کارشناسان ارتباطات همراه بود و آن عبارت است از ارائه لايحه ساماندهي وبلاگ ها و سايت هاي اطلاع رساني از طرف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي.
اين لايحه سه ماه قبل در مجلس مطرح شده، ولي تاکنون حتي يک کارشناس نيز در نوشتن قانون نشر الکترونيک مشارکت نکرده است. اينها خلأ هايي هستند که انجمن بايد نسبت به آنها عکس العمل نشان دهد. وي در پايان ضمن درخواست از کارشناسان و استادان انجمن جامعه اطلاعاتي براي پر کردن خلاء کارشناسان در بدنه اجرايي گفت؛ علاوه بر خلاء حضور کارشناسان در بدنه اجرايي، خلاء ديگر انجمن نداشتن جامعه مجازي براي ايجاد فضاي بحث، گفت وگو، نقد و تبادل نظر براي تعامل اطلاعاتي بدون نياز به حضور فيزيکي در اين گونه جلسات است. همچنين انجمن جامعه اطلاعاتي بايد در حوزه هاي روز ICT به ارائه گزارش و راهکار بپردازد. اما دکتر علي اکبر جلالي با بيان اينکه اعضاي هيات مديره انجمن در سال گذشته در 500 سمينار علمي و تخصصي حضور داشته اند، گفت؛ انجمن ايراني جامعه اطلاعاتي در سال گذشته کارنامه مورد قبولي داشته است. وي افزود؛ جامعه اطلاعاتي برگ برنده يي است که تا پنج سال ديگر دنيا را منقلب مي کند، اما متاسفانه ما هنوز به صورت سنتي به اين موضوع نگاه مي کنيم.
از ديگر کارشناسان حاضر در گردهمايي، عباس پورخصاليان کارشناس مخابرات بود که ضمن تاکيد بر يکپارچه سازي راهبري جامعه اطلاعاتي و مديريت راهبردي آن گفت امسال سال اصلاح الگوي مصرف است و اين موضوع را مهم ترين موضوع در زمينه فناوري اطلاعات و ارتباطات و سياست هاي کلي نظام در رابطه با برنامه پنج ساله عنوان کر
